adam pug
Read Time

Sưng Bìu Tinh Hoàn: Nguyên Nhân, Biểu Hiện Và Hướng Khắc Phục Hiệu Quả


Bìu là lớp da bao bọc bảo vệ tinh hoàn - nơi sản xuất, lưu trữ, vận chuyển tinh trùng và các hormone sinh dục nam. Sưng bìu tinh hoàn có thể gây đau đớn hoặc không còn phụ thuộc vào nguyên nhân. Thông thường nếu nguyên nhân gây sưng bìu là hiện tượng tích tụ dịch lỏng, viêm do nhiễm trùng thì cơn đau khá nghiêm trọng.

Sưng bìu tinh hoàn là gì?

Sưng bìu tinh hoàn là sự phình lên của túi bìu, do chấn thương hoặc một bệnh lý nào đó. Tình trạng này có thể gây ra bởi sự tích tụ của dịch lỏng, viêm, hoặc một sự tăng trưởng bất thường trong bìu.

Sưng bìu tinh hoàn


Bìu là lớp da bao bọc xung quanh tinh hoàn, là nơi sản xuất, lưu trữ, vận chuyển tinh trùng và kích thích tố sinh dục nam.

Sưng bìu có thể không gây đau hoặc rất đau đớn. Trong đó, sưng đau là tình trạng nghiêm trọng cần phải cấp cứu. Trong trường hợp bị nặng và tùy thuộc vào nguyên nhân, nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến hoại tử tinh hoàn.

Nguyên nhân dẫn đến sưng bìu tinh hoàn

Tình trạng sưng bìu tinh hoàn khá nhạy cảm, nguyên nhân có thể xác định được như:

Viêm mào tinh hoàn

Viêm mào tinh hoàn có thể xảy ra do nhiễm khuẩn từ bàng quang, niệu đạo hoặc lây truyền qua đường tình dục, gây viêm nhiễm ở ống cuộn tinh hoàn. Bệnh nhân viêm mào tinh hoàn có triệu chứng đau liên tục, đi kèm với triệu chứng: đỏ vùng da bìu, sờ thấy mào tinh hoàn sưng to, đi tiểu ra máu, sốt, đau khi xuất tinh hoặc quan hệ tình dục,…

Cần sớm điều trị viêm mào tinh hoàn, nếu không có thể gây nhiễm khuẩn nặng, tinh hoàn xơ cứng làm giảm khả năng sinh sản. Do nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn nên điều trị viêm mào tinh hoàn chủ yếu vẫn sử dụng kháng sinh, song dùng kháng sinh nào với liều lượng bao nhiêu cần có chỉ định của bác sĩ.

Xoắn tinh hoàn

Khi tinh hoàn tự xoay quanh trục khiến các tĩnh mạch thừng tinh tắc nghẽn đột ngột, máu sẽ khó khăn hoặc không thể lưu thông đến tinh hoàn. Biểu hiện bệnh là sưng to vùng bìu tinh hoàn, ngoài ra còn gây những cơn đau đột ngột và dữ dội, đau bụng, buồn nôn và nôn,…

Xoắn tinh hoàn cần được xử lý cấp cứu sớm, nếu không các mô và tinh hoàn có thể bị hoại tử, ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của nam giới.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh

Hiện tượng giãn tĩnh mạch thừng tinh bất thường có thể gây hình thành đám rối tĩnh mạch tinh. Người bệnh có thể sờ thấy các búi lùng nhùng như búi giun ở bìu, thường không đau nhiều, chủ yếu chỉ có cảm giác đau tức khi vận động.

Bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh không thể điều trị bằng nội khoa, bệnh nhân cần phải mổ xử lý.

Thoát vị bẹn

Đây là bệnh lý xảy ra khi một bộ phận của bẹn bị lệch khỏi vị trí đúng, thường đẩy ra gây tức nặng vùng bẹn bìu. Ngoài ra, khối sà xuống bìu khiến một bên sưng to, kéo theo cảm giác đau tức khó chịu.

Bệnh nhân bị thoát vị bẹn cũng cần phải phẫu thuật để đóng lỗ thoát vị.

Một số nguyên nhân ít gặp khác gây sưng bìu tinh hoàn gồm: chấn thương, tổn thương dây thần kinh sinh dục, ung thư tinh hoàn, nang mào tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt,…

Dấu hiệu của sưng bìu tinh hoàn là gì?

Ngoài triệu chứng sưng hay đau ở bìu, bạn có thể gặp một số triệu chứng khác phụ thuộc vào nguyên nhân gây sưng. Triệu chứng phổ biến thường xảy ra cùng với sưng bìu bao gồm xuất hiện một khối u ở tinh hoàn và cảm thấy đau ở tinh hoàn hay bìu.

Khi tình trạng sưng này xuất hiện kèm theo một vài dấu hiệu khác, đó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý khác, như:

  • Tràn dịch tinh hoàn: tình trạng có chất thanh dịch ở giữa hai lá của màng tinh hoàn. Các triệu chứng của tràn dịch tinh hoàn thường không xuất hiện rõ ràng ở giai đoạn đầu. Một số biểu hiện thông thường bạn có thể thấy chẳng hạn như: túi dịch ở bìu sẽ sưng lên dần hoặc nhanh nhưng không gây đau đớn. Lớp da của bìu không bị viêm, không đổi màu, độ đàn hồi da vẫn bình thường. Nếu ít dịch thì ngoại trừ bìu hơi sưng to hơn bình thường một chút, còn lại tất cả đều bình thường.
  • Tinh hoàn bị phù: phù là sự giữ nước liên quan đến toàn bộ bìu. Nguyên nhân có thể do sự tích trữ muối và nước (thường bị suy tim, suy thận, hoặc bệnh gan mạn tính gây ra) hay tắc nghẽn dòng chảy của chất lỏng bạch huyết. Trong cả hai trường hợp, bạn sẽ không cảm thấy đau.
  • Viêm tinh hoàn: thường do virus bệnh quai bị gây ra. Trẻ em là đối tượng dễ mắc bệnh quai bị. Nếu bạn bị bệnh, tinh hoàn có thể đau và sưng lên và thậm chí là hoại tử.
  • Ung thư tinh hoàn: nếu bị ung thư tinh hoàn, bạn sẽ thấy bìu to ra, có cảm giác vướng và nặng bên to. Soi đèn qua bìu, bạn sẽ nhìn thấy một bóng mờ. Bạn nên cảnh giác với ung thư tinh hoàn vì khối u phát triển rất thầm lặng, thường chỉ được phát hiện khi đã có di căn.
  • Giãn tĩnh mạch thừng tinh: gây sưng một trong hai tinh hoàn và thường tinh hoàn bên trái sẽ sưng to, kèm theo cảm giác đau buốt khó chịu, đi tiểu khó khăn.

Có thể có các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Triệu chứng nhận biết sưng bìu tinh hoàn

Bìu là lớp da bao bọc bảo vệ tinh hoàn - nơi sản xuất, lưu trữ, vận chuyển tinh trùng và các hormone sinh dục nam. Sưng bìu tinh hoàn có thể gây đau đớn hoặc không còn phụ thuộc vào nguyên nhân. Thông thường nếu nguyên nhân gây sưng bìu là hiện tượng tích tụ dịch lỏng, viêm do nhiễm trùng thì cơn đau khá nghiêm trọng.

Ngoài triệu chứng đau, bệnh nhân có thể gặp những triệu chứng khác tùy theo nguyên nhân gây bệnh như: cảm giác căng tức, hiếm muộn, giãn tĩnh mạch thừng tinh, suy giảm sinh lý,…

Cần phân biệt sưng bìu tinh hoàn thông thường với tình trạng sưng do dấu hiệu của bệnh lý khác như:

  • Tràn dịch tinh hoàn

Đây là hiện tượng xuất hiện chất thanh dịch giữa hai lá của màng tinh hoàn, làm tăng kích thước chung cho bìu. Bệnh nhân sẽ thấy bìu tinh hoàn sẽ dần sưng lên nhưng không gây đau đớn, đặc biệt lớp da bìu không đổi màu, vẫn có độ đàn hồi bình thường, không viêm nhiễm,…

Tùy theo lượng dịch tinh hoàn tích tụ nhiều hay ít mà bìu có thể sưng to hoặc nhỏ. Ngoài ra bệnh nhân thường không có triệu chứng khác.

  • Phù tinh hoàn

Đây là hiện tượng liên quan đến sự tích nước bất thường trong toàn bộ mô của bìu. Nguyên nhân có thể do rối loạn tích trữ muối và nước trong bệnh lý tim thận, gan mạn tính hoặc tắc nghẽn dòng chảy của dòng bạch huyết.

Phù tinh hoàn thường không gây đau, do tích tụ nước nên có thể phân biệt khá rõ khi thử độ đàn hồi của da bìu.

Phù tinh hoàn thường là biến chứng của bệnh lý mạn tính

  • Viêm tinh hoàn

Viêm tinh hoàn phổ biến nhất là do virus gây bệnh quai bị, thường gặp ở trẻ nhỏ. Viêm tinh hoàn là bệnh lý nguy hiểm, không chỉ gây sưng đau tinh hoàn mà có thể dẫn đến hoại tử nếu không điều trị sớm.

  • Ung thư tinh hoàn

Sự xuất hiện bất thường của khối u ung thư sẽ khiến bìu to ra ở một bên, gây cảm giác nặng và vướng. Cần cảnh giác với ung thư tinh hoàn do bệnh lý này tiến triển âm thầm, khi gây sưng bìu tinh hoàn thì khối u đã khá lớn có thể di căn đến nhiều cơ quan. Ung thư di căn rất khó điều trị và kiểm soát, tỷ lệ sống sót còn phụ thuộc vào giai đoạn bệnh và đáp ứng điều trị.

Khi kích thước bìu tinh hoàn to bất thường, bạn nên sớm đến cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám. Khi xác định được nguyên nhân, việc điều trị sẽ hiệu quả hơn.

Những ai thường mắc phải sưng bìu tinh hoàn?

Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào. Bạn có thể hạn chế khả năng mắc bệnh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin.

Yếu tố nào làm tăng nguy cơ bị sưng bìu tinh hoàn?

Bạn có nguy cơ cao bị sưng bìu nếu:

  • Nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục
  • Quan hệ tình dục không an toàn
  • Bị thoát vị bẹn
  • Bị viêm tinh hoàn

Không có các yếu tố nguy cơ bệnh không có nghĩa là bạn không thể mắc bệnh. Những dấu hiệu trên chỉ mang tính tham khảo. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa để biết thêm chi tiết.

Phương pháp nào dùng để điều trị sưng bìu tinh hoàn?

Phương pháp điều trị tình trạng này sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh. Nếu tình trạng nhiễm trùng gây sưng, bác sĩ sẽ kê toa thuốc kháng sinh. Tình trạng sưng viêm vẫn không giảm, bác sĩ có thể kê thêm một số loại thuốc chống viêm.

Các thuốc phù hợp khác có thể sẽ giúp bạn điều trị một số nguyên nhân gây ra bệnh. Tuy nhiên, phương pháp phẫu thuật vẫn có thể cần thiết nếu các nguyên nhân gây bệnh là giãn tĩnh mạch thừng tinh, tràn dịch màng tinh hoàn và thoát vị.

Nếu bạn bị sưng bìu tinh hoàn do ung thư tinh hoàn bác sĩ có thể tiến hành điều trị dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm: hóa trị, xạ trị hoặc phẫu thuật cắt bỏ khối u.

Điều trị tại nhà: ngoài việc tiếp nhận chăm sóc từ bác sĩ của bạn, vẫn có những điều trị tại nhà có thể giúp bạn, bao gồm:

  • Áp đá để làm giảm sưng: thường được sử dụng trong 24 giờ đầu tiên
  • Dùng thuốc giảm đau
  • Sử dụng một bồn tắm ngồi để giảm sưng
  • Tránh các hoạt động gắng sức

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh sưng bìu tinh hoàn?

Bác sĩ sẽ thu thập thông tin về triệu chứng của bạn và khám lâm sàng để chẩn đoán bệnh. Ngoài ra, bác sĩ có thể tiến hành siêu âm bìu tinh hoàn để phát hiện những bất thường bên trong.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

khối bìu

Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu thấy xuất hiện các triệu chứng như:

  • Bìu tinh hoàn sưng lên bất thường
  • Tình trạng sưng gây đau
  • Xuất hiện khối u ở tinh hoàn

Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.

Bạn có thể phòng ngừa sưng bìu tinh hoàn không?

Phòng tránh viêm tinh hoàn không chỉ cần thiết cho người chưa mắc bệnh mà còn cho bệnh nhân sau khi điều trị để hạn chế nguy cơ bệnh tái phát.

Dưới đây là một số gợi ý về cách phòng ngừa sưng bìu tinh hoàn hiệu quả mà bạn nên áp dụng:

  • Phòng tránh bệnh bằng cách tiêm chủng cho trẻ ngay từ giai đoạn còn nhỏ. Thường sau khi phát quai bị không lâu sẽ xuất hiện viêm tinh hoàn do virus trực tiếp xâm nhập vào tinh hoàn. Để ngừa bệnh, trẻ em dưới một tuổi cần tiêm chủng để phòng ngừa. Tác dụng của vắc xin là tăng cường khả năng tự miễn của cơ thể. Có thể nói tiêm phòng là biện pháp hữu hiệu nhất trong việc phòng bệnh quai bị và viêm tinh hoàn sau này.
  • Hình thành thói quen lành mạnh. Xây dựng những thói quen tốt trong cuộc sống như: không hút thuốc, không uống rượu bia, không ngồi hay đứng quá lâu một chỗ, không quan hệ tình dục quá độ không lạm dụng thủ dâm. Ngoài ra, bạn nên ăn nhiều rau quả tươi và tăng cường lượng vitamin trong cơ thể, nhất là vitamin C giúp tăng khả năng miễn dịch, và đồng thời nên hạn chế đồ chua cay nóng.
  • Kiểm tra tinh hoàn. Bạn có thể áp dụng phương pháp xoa bóp tinh hoàn trước khi ngủ hoặc tranh thủ khi tắm. Dùng ngón tay cái ấn nhẹ tinh hoàn theo chiều kim đồng hồ, sau đó ngược chiều kim đồng hồ mỗi lần 10 phút. Nếu trong quá trình xoa bóp thấy cảm giác đau lạ, có khả năng bạn đã bị sưng bìu tinh hoàn hoặc viêm mào tinh hoàn. Khi đó, bạn cần đi khám càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Điều trị giảm sưng bìu tinh hoàn như thế nào?

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây sưng bìu tinh hoàn mà phương pháp điều trị sẽ khác nhau. Nếu do nhiễm trùng gây sưng viêm, sử dụng thuốc kháng sinh là cần thiết. NẾu tình trạng sưng viêm nghiêm trọng, cần kết hợp kháng sinh với một số thuốc chống viêm.

Nếu nguyên nhân gây sưng bìu tinh hoàn là do tràn dịch màng tinh hoàn, thoát vị hoặc giãn tĩnh mạch thừng tinh thì phương pháp phẫu thuật sẽ là cần thiết. Nguy hiểm nhất là do ung thư tinh hoàn, cần chẩn đoán kích thước khối u và mức độ di căn để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp như: phẫu thuật cắt bỏ khối u, xạ trị, hóa trị,…

Ngoài điều trị y tế, một số phương pháp sau có thể giúp bạn giảm sưng bìu tinh hoàn như: chườm đá lạnh, dùng thuốc giảm đau, hạn chế hoạt động gắng sức, sử dụng bồn tắm ngồi,…

Nếu các biện pháp trên không giúp cải thiện sưng bìu tinh hoàn mà dấu hiệu bệnh còn nặng hơn, hãy sớm tới cơ sở y tế để thăm khám. Một số bệnh nếu điều trị chậm trễ có thể gây hoại tử tinh hoàn, vô sinh,…